Co nowego
Opublikowane 19 kwietnia 2021

Tantiemy dla twórców stają się przedmiotem gorących sporów

Pexels.com by KoolShooters

Pexels.com by KoolShooters

 

W latach 80 i 90-tych XX wieku niewielu twórców zaprzątało sobie głowę wysokością tantiem, które otrzymywali. Zwykle przekazane przez nadawców tantiemy były bardzo niskie i stanowiły tylko niewielką część dochodów uzyskiwanych przez twórców. Sytuacja zaczęła się zmieniać wraz z komercjalizacją wydawców, nadawców, kin i teatrów oraz wzrostem wysokości tantiem.

 

Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych przyznaje tantiemy różnym twórcom m.in. kompozytorom i autorom tekstów piosenek, aktorom, reżyserom i scenarzystom filmowym czy kompozytorom utworów muzycznych (nie będących piosenkami) za m.in. nadawanie utworów przez stacje radiowe, powtórki telewizyjne, wyświetlanie filmów w kinach, sprzedaż filmów na nośnikach takich jak np. DVD itd. Zgodnie z zaplanowanym przez ustawodawcę mechanizmem należne twórcom tantiemy przekazywane są w formie zryczałtowanych opłat do wyspecjalizowanych organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi np. ZAIKS, ZASP, ZFP itd., a następnie wypłacane osobom uprawnionym. Pośrednictwo organizacji zbiorowego zarządzania jest obowiązkowe, a wysokość tantiem ustalana odgórnie przez Komisję Prawa Autorskiego. Skład Komisji powołuje minister właściwy do spraw kultury i dziedzictwa narodowego.

W lipcu ubiegłego roku Sąd Najwyższy wydał wyrok w sprawie tantiem należnych twórcom z tytułu wykorzystania filmów jako inserty do gazet. Uznał w nim, że o ile twórcom należą się tantiemy, to jednak nie od całego nakładu danego tytułu prasowego, ale od ilości faktycznie sprzedanych egzemplarzy. Ponadto wskazał, że wysokość tantiem nie może być arbitralnie określona przez organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi.

Spory pomiędzy twórcami a nadawcami 

Do ciekawej sytuacji doszło pod koniec grudnia 2020 r., kiedy w mediach społecznościowych pojawiły się skargi aktorów i innych twórców kultowego serialu Ranczo. W wyniku podpisania umowy pomiędzy TVP a platformą streamingową Netflix, na platformie udostępniono wszystkie odcinki tego serialu. Jednak zgodnie z informacjami przekazanymi przez twórców nadawca nie zamierza wypłacać z tego tytułu tantiem. TVP w dostępnym w mediach oświadczeniu wyjaśniło, że udostępnienia odcinków serialu poprzez platformę streamingową nie jest odtworzeniem telewizyjnym, a zatem zgodnie z treścią ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych twórcom serialu nie należą się tantiemy. Z kolei przedstawiciele Netflixa publicznie nie zajmowali w tej sprawie stanowiska.

Kolejny spór toczy się między TVN, ZASP i aktorami występującymi w paradokumentalnych serialach kryminalnych. Przedmiotem sporu, zdaniem aktorów, są zaległe tantiemy z tytułu nadawania ww. seriali. Z publicznie dostępnych informacji wynika, że stacja odmówiła wypłaty tantiem powołując się na to, że tantiemy nie są należne za utwory paradokumentalne, a aktorzy otrzymali już swoje wynagrodzenie w ramach umów z producentem.  Z informacji udostępnionych przez jednego z aktorów będącego w sporze ze stacją telewizyjną i ZASP wynika, że sprawa trafiła już do sądu.

Problem związany z tantiemami dla twórców za wykorzystanie ich twórczej pracy w streamingu jest przedmiotem zainteresowania organizacji rządowych w wielu krajach. Warto przywołać przykład Wielkiej Brytanii, gdzie Komitet ds. Cyfrowych, Kultury, Mediów i Sportu (DCMS) rządu w Londynie sprawdza, czy muzycy dostają godziwe tantiemy za streaming ich utworów. W tym celu pod lupę zostaną wzięte rozwiązania stosowane m.in. przez Spotify, Apple Music, Amazon Music i Google Play.

 

Biorąc pod uwagę, jak szybko rośnie rynek streamingowy na świecie, czemu na pewno przysłużyła się pandemia COVID-19 i przymusowa izolacja społeczna, należy się spodziewać, że usługi streamingowe będą przedmiotem jeszcze wielu sporów sądowych, zarówno w branży filmowej, jak i muzycznej.

 

(oprac. Adwokat Małgorzata Nowotnik-Zajączkowska, Partner w Kancelarii Nowotnik-Zajączkowska, Lipski, Krasoń-Becker)

Co nowego
Freepik.com by rawpixel

Walne zebrania członków stowarzyszeń w trybie zdalnym – czy to nadal możliwe?

Przepisy ustaw antycovidowych umożliwiły w okresie epidemii oraz w okresie zagrożenia epidemiologicznego organizację walnych zebrań członków stowarzyszeń (oraz pozostałych ich organów) w trybie zdalnym tj. przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej. Ten wygodny sposób udziału w pracach stowarzyszeń nie tylko umożliwił niezakłócone kontynuowanie ich działalności w okresie epidemii, ale niejednokrotnie okazał się atrakcyjną, wygodną alternatywą wobec […]

Czytaj więcej
Źródło Pexels.com by Sora Shimazaki

Stwierdzenie nieważności umowy kredytowej- korzystny wyrok dla naszych Klientów

W ubiegłym roku uzyskaliśmy dla naszych Klientów korzystny wyrok w sporze z Raiffeisen Bank International AG, w którym Sąd orzekł tzw. odfrankowienie umowy – uznając za niedopuszczalne postanowienia regulujące mechanizm indeksacyjny, zasądził odpowiednią kwotę spłaty na rzecz Kredytobiorców tytułem zwrotu nadpłaty powstałej na ich rachunku.   Wspólnie z Klientami postanowiliśmy jednak zawalczyć o więcej i […]

Czytaj więcej

Upadłość Getin Noble Bank- co powinieneś wiedzieć

20 lipca 2023 r. ogłoszono upadłość Getin Noble Bank. Orzeczenie to jest szczególnie istotne dla tysięcy kredytobiorców, którzy zaciągnęli w tym banku tzw. kredyt frankowy.   Upadłość banku, jako strony postępowania sądowego, powoduje przede wszystkim obligatoryjne zawieszenie postępowania z jego udziałem. Jest to okoliczność całkowicie niezależna od woli drugiej strony postępowania i następuje z urzędu. […]

Czytaj więcej